Bugün Dolce&Gabbana’da gördüğümüz dantelin de bir tarihi var. O dantelin kat ettiği yollar var. Kimisi için zarif bir tepsi örtüsü olur kimisi için boyunluk kimisi için perde… Peki, kullanım alanı bu kadar geniş olan bir malzeme nasıl oluyor da bulunduğu her yeri güzelleştiriyor? Kişisel tarihlerimizdeki yerleri dolayısıyla mı yoksa ortak bellek mi? Çeyiz sandıklarımız, Avrupalı aristokratlar ve Gönen’li Ayşe Teyze’yi birleştiren bir şey var, bu globalleşme değil dantel…
Dantel yapımının tarihi 16. yüzyıla, Venedik’e dayanıyor. Ancak oraya da Doğu’dan gelmiş olma ihtimali çok yüksek. Venedik danteli daha sonra, aralarında Fransa da olmak üzere Avrupa’nın birçok bölgesine yayıldı. Fransızlar, Venedik dantellerini satın almak için öyle çok para harcadılar ki, bunun üzerine XIV. Louis’nin Maliye Bakanı Jean Baptiste Colbert, Alençon ve Argentan yakınlarında bir dantel sanayisi kurdu. Yöre halkını eğitmek üzere Hollanda ve İtalya’dan dantel ustaları getirtti. Fransa dantel sanayisi güçlenince kralın emriyle yabancı ülkelerden dantel alımı durduruldu. Fransa, Venedik’in yerini alarak iğne dantelinin merkezi durumuna geldi. 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar geçen süre içinde el dantelleri çok çeşitli amaçlarla kullanıldı. En zarif danteller kilise törenlerinde giyilen giysiler için yapıldı. Düğün ve saray giysileri de aylarca emek verilerek örülen dantellerden yapılırdı. Ayrıca dantel ya da üzerinde zarif dantel süslemeler bulunan keten masa örtüleri kullanılırdı.
Türkiye’de ise dantel, çeyizlerin yapı taşı olarak yer alır dersek abartmış olmayız. Dantel; yatak, divan ve masa örtülerinde, yastık kenarlarında, havlularda, çevre ve mendillerde süs öğesi olarak kullanılır. Bütünüyle dantel olan perde ve örtüler de bulunuyor. Dantelin moda ve kıyafetlerde kullanılması da yine Avrupa’dan yansıyan bir gelenek. 17. yüzyılda herkes, dönemin statü simgesi olan bu süsten edinmek isterdi. Bazı yerlerde sadece yüksek sınıfa mensup kişilerin dantel giymesine izin verilir ve dantelin büyüklüğü de statülerine göre belirlenirdi. Sınır kapılarına yerleştirilen görevliler, dantel giyen alt tabaka mensuplarını durdurur ve dantelin boylarını kısaltırlardı. Bu tutku öyle boyutlara varmıştı ki dantel, ülkelere tabutlar içinde, cesetlerin etrafına sarılmış halde gelirdi.
Fransız devriminden sonra birçok dantel üreticisi, aristokratlarla olan ilişkileri yüzünden giyotine gönderildi. 19. yüzyılda danteli ucuza üreten makinelerin geliştirilmesiyle dantel, düşüşe geçti. Bugün birçok tasarımcının makul miktarda kullandığı dantel, kadınsılığı ön plana çıkarıyor. Dantel geçmişte kadınlara daha zarif bir hava katmak için, kadınlara yönelik giysilerde kullanılırdı. Bugün ise Chloe’den Topshop’a kadar birçok markanın koleksiyonlarında dantele rastlıyoruz. Basit bir t-shirt ya da gece elbisesi fark etmez, dantel çeyiz sandıklarından sonra bugün hepimizin gardırobuna girmiş görünüyor.