Kahvaltı Sofralarının Vazgeçilmezi Yumurta ve Yumurtalı Tarifler

Yumurta; kolay ulaşılabilirliği, doyurucu oluşu ve lezzeti dolayısıyla kahvaltı sofralarımızın vazgeçilmezlerindendir. Temelde beş farklı teknikle hazırlayarak, ortaya birbirinden lezzetli tarifler çıkarabilirsiniz. Küçük dokunuşlarla  sadece damağa değil, göze de hitap eden kahvaltılık yumurtalı tarifler hazırlayarak, sofranızı şenlendirebilirsiniz.

yumurtalı tarifler

Kahvaltının olmazsa olmazlarından yumurtayı kıvamında pişirebilmek için birkaç noktaya dikkat etmek yeterli olacaktır. Her ne kadar basit bir yemek olarak kabul edilse de, yumurta pişirmenin kendine has teknikleri vardır. Bu tekniklerle yola çıktığımızda, rafadan yumurtanın kayısıya, kayısının katıya dönüşme endişesini bir kenara bırakıp, her seferinde aynı lezzette ve kıvamda pişirme işlemini gerçekleştirebilmek mümkün olacaktır.

Bildiğiniz gibi, temelde iki farklı yumurta pişirme tekniği vardır. Birincisi, kabuklu ya da kabuksuz haşlamak; ikincisi, yağda pişirmektir. Hangi teknik tercih edilirse edilsin, kullanılacak yumurta taze değilse, kötü ve sağlıksız bir sonuçla karşı karşıya kalmak kaçınılmazdır. Profesyonel mutfaklarda, yumurtanın tazeliğinden emin olmak için uygulanan yöntemlerden en bilineni;  yumurtayı düz bir tabağa kırdığınızda sarısı ortada ve yüksekteyse, beyazı sarının etrafında toplu bir haldeyse ve gereğinden fazla dağılmamışsa yumurta genel olarak taze kabul edilir. Ayrıca kabuğu pütürlü ve mat bir görünüşe sahipse, yine taze kabul edilir ve afiyetle tüketilir. Bu yöntemler dışında, marketlerde satılan yumurtaların son kullanma tarihlerine dikkat ederek satın almak, elbette ilk yapılacak iş olmalıdır. Satın alınan yumurtalar buzdolabının raf bölümünde saklanmalı ve  kullanılmadan hemen önce yıkanmalı, kurulanmalıdır. Anında kullanılmayacağı halde yıkayıp dolaba kaldırmak, gıda güvenliği açısından kabul gören bir muhafaza tekniği değildir. Son olarak, doktorlar ve gıda mühendislerinin yumurtayla ilgili bir uyarısına dikkat çekmek istiyorum. Yumurtanın kabuğunda bulunan bakterilerin bulaşma ihtimalinden ötürü, yumurtaya dokunduktan  sonra dezenfekte edilmeden başka bir gıda maddesine dokunmanın sakıncalı olduğu konusunda hemfikirler…

Yumurtanın tazeliğinden emin olduktan sonra, lezzetli ve kıvamında yumurta pişirmenin inceliklerinden bahsedebiliriz.

Kaynamış Yumurta Hazırlamanın İncelikleri: Bu teknikte pişirilecek yumurtaların sağlam ve oda sıcaklığında olması önemlidir. Buzdolabından çıkarılan soğuk yumurtayı 20-30 dakika bekletmeden sıcak suya bırakırsanız, çatlayacak, beyaz ve sarıları dağılacaktır. Haşlama işlemini yapacağınız kaba yumurtayı bir kaşık yardımıyla nazikçe bırakabilirseniz bir diğer çatlama ihtimalini önlemiş olursunuz. Haşlama kabına alınan yumurtalar rahatça hareket edebilecek halde olmalıdır. Sıkışık halde, harlı ateşte kaynarlarsa muhtemelen yumurtalar birbirine çarparak çatlayacaktır. Bu teknikte yumurtaların rahatça hareket edebileceği büyüklükte bir kabın tercih edilmesi ve kısık ateşte haşlanması gerekir. Haşlama suyuna yumurtaları almadan önce tuz ve 1 çay kaşığı kadar sirke ilave edilmesi durumda, çatlamayı önlediği kabul ediliyor. Yumurta haşlama işlemi iki ayrı yöntemle yapılır. İlki, küçük ve derin bir tencereye, oda sıcaklığında su ve yumurta ilave edilerek haşlama işlemine başlanır. İkincisi, küçük ve derin bir tencereye su alınır, kaynamaya başlayınca tıkırdayacak şekilde ateş kısılır. Oda sıcaklığındaki yumurta ilave edilir, tencerenin kapağı yavaşça ve dikkatle kapatılarak kaynamayan ama tıkırdayan su içerisinde belirli dakikalarda tutulur. Yumurtaları, rafadan yani beyazı hafif katılaşmış, sarısına yakın kısmı hala sulu bir yumurta elde etmek için 3 dakika, kayısı yumurta dediğimiz, beyazı katılaşmış fakat sarısı yumuşak ve nemli bir yumurta elde etmek için 5-6 dakika, tamamen katılaşmış bir yumurta içinse 8 -9 dakika kaynatmak uygundur.  (Elektrikli ocak kullanıyorsanız bu süre biraz daha uzayabilir.) Ocaktan aldığınız yumurtaları soğuk suya batırıp şoklarsanız, gereğinden fazla pişmesini engellemiş olursunuz.

yumurta bişirmenin incelikleri

Tam Kıvamında Rafadan Yumurta Tarifi:

Malzeme:
2 adet yumurta
Su
1 çay kaşığı tuz
Karabiber

Yapılışı: Yumurtayı buzdolabından 20-30 dakika kadar önce çıkarın. Yumurtaların birbirine değmeyeceği büyüklükte bir kaynatma kabını pişirme işlemi için tercih edin. Yumurtaların üzerini geçecek kadar suyu kaba alıp ocağa oturtun. Su kaynamaya başlayınca ocağın ısısını azaltın, kaynar halde olmasın, fakat tıkırdasın. Bir kaşık yardımıyla yıkayıp kuruladığınız yumurtaları tıkırdayan suya bırakın ve üzerlerini bir kapakla örtün. Saate bakın, tam olarak 3 dakika bekleyip, bir kaşık yardımıyla yumurtaları suyun içerisinden alın. Soğuk su ile doldurduğunuz bir kaseye yumurtaları bırakıp, pişme işlemini sonlandırın. Yumurtaları kurulayıp, kabuklarından ayırın, karabiber ve tuz ilavesiyle ve servis yapın.

Poşe Yumurta Hazırlamanın İncelikleri: Poşe tekniği için, yumurtaların birbirine değmeyeceği büyüklükte, çok derin olmayan bir tencere tercih edilmelidir. Bol miktarda su kullanılmalı ve suya bir miktar sirke ilave edilmelidir. Sirke yumurtanın toparlanmasına, dağılmamasına yardımcı olur. Ocağa alınan su, kaynama derecesinde olmalı fakat kaynamamalı, suyun sıcaklığı 80 dereceyi geçmemelidir. Kaynamaya başlayan su, fokurdayarak yumurta aklarını parçalayabilir. Dolayısıyla, iyi pişmiş bir poşe yumurta elde edemezsiniz. (Eğer su kaynarsa, ateş kısılmalı, kaynama durdurulmalıdır.) Yumurtayı önce küçük bir kaba kırmak, düzgün şekilli bir poşe elde edilmesini sağlar. Kaba aktarılan yumurta, suya mümkün olduğunca yakın mesafeden tek hamlede bırakılmalıdır. Kıvamında pişen yumurtalar, süzgeç yardımıyla haşlama suyundan bir kağıt havlu üzerine alınmalı, suyundan arındırıp servise sunulmalıdır. İyi pişmiş bir poşe yumurtanın akı ince kabarcıklardan oluşmalı ve sarısı yumuşak kıvamda olmalıdır.

yumurta bişirmenin incelikleri

Tavada Kızarmış Patates Yatağında Poşe Yumurta Tarifi:

Malzeme:
1/2 adet patates
1 yemek kaşığı zeytinyağı
4 adet yumurta
1 tatlı kaşığı sirke
Tuz, karabiber
Sıcak ve soğuk su

Üzeri için:
2 dilim eski kaşar peyniri (ince doğranmış)

Yapılışı: Patatesin kabuklarını soyun, yıkayın ve ince ince dilimleyin. Dilimleme işlemi bittiğinde uygun büyüklükte bir tencereye su ilave edip kaynaması için ocağa alın. Orta büyüklükte bir teflon tavayı ocağa alın, ısıtın. Isınan tavaya zeytinyağını ilave edin. Yağ da ısınınca patatesleri tavaya alın, orta ateşte önlü arkalı kızarmaya başlayın. Patatesler kızarırken, yumurtaları bir kaseye teker teker kırın. Kaynayan suya sirke ve tuz ilave edin. Yumurtaları üst üste gelmeyecek şekilde aralıklarla yakın mesafeden tıkırdayan suya bırakın ve tencerenin kapağını kapatın. 3 dakika kadar pişirin. Sarısının akışkan halde olması için 3 dakikayı geçirmemeniz gerekiyor. Bu esnada kızaran patatesleri tuz ve karabiberle lezzetlendirip bir tabağa alın. Üzerlerine biraz peynir serpin. Bir kaseye soğuk su doldurun. Bir delikli bir kaşık yardımıyla tıkırdayan sudan yumurtayı bir kağıt havlu üzerine alıp soğuk su dolu kaseye bırakıp birkaç saniye tutun. Poşe yumurtaları soğuk sudan alıp kağıt havluyla kurulayın ve bir bıçak yardımıyla beyazlarını düzeltip, soğumadan hızlıca patateslerin üzerine alın, biraz peynir ve karabiber, tuz serpiştirip servis yapın.

Omlet Hazırlamanın İncelikleri: Omlet kahvaltı için hazırlanıyorsa, genellikle bir porsiyon için 2 yumurta kullanılır. Eğer ordövr olarak servis edilecekse, bir porsiyon için 3 yumurta tercih edilir.  Omlet yaparken, yumurtlar güzelce çırpılmalı, sarısıyla akı iyice birbirine karışmalıdır. Krema, su, süt gibi ilavelerle omlet lezzetlendirmek istendiğinde, ek malzeme çırpma aşamasında ilave edilmelidir. Tavanın büyüklüğü de ayrıca önemlidir. 3 yumurta için 15-20 cm’lik bir tava kullanmak uygun olur. Kullanılacak yağın iyice kızdırılması yumurtanın tavaya yapışmasını önler. Omletin iç kısmının yumuşak ve sulu kalması istendiğinde, pişirme işleminin kısa tutulması gerekir. İç malzemesi(peynir, jambon gibi) omletin arasına koyulabileceği gibi, çırpma esnasında da ilave edilebilir.

 

yumurtalı tarifler


Peynirli, Salamlı Omlet

Malzemeler:

2 adet yumurta
1 yemek kaşığı tereyağı
Kaşar peyniri (rendelenmiş)
2 dilim salam( ince doğranmış)
Tuz, karabiber

Yapılışı: Bir kasede yumurtaları iyice çırpın. Yapışmaz tavaya tereyağını alıp kızdırın, yanmamasına dikkat edin. Yumurtaları da yağa ilave edin, orta ateşte piştikçe kenarlarından içe doğru itin. Yumurta nemli halde olmasına rağmen katılaştığında istenilen kıvama geldi demektir. (Bu aşamada isterseniz uzun süre pişirerek daha kuru bir omlet elde edebilirsiniz.) Peynir ve salamı yumurtanın bir tarafına koyup ister spatula yardımıyla ister tavayı sallayarak katlama işlemini gerçekleştirebilirsiniz. 1 dakika daha pişirip soğumadan servis yapın.

yumurtalı tarifler

Yağda Yumurta Hazırlamanın İncelikleri: Bu teknikte yumurtayı bir nevi kızarttığınız için yağın mümkün olduğunca kızgın olması, iyi bir sonuç elde etmenizi sağlar. Yumurtalar önce kaseye kırılıp ardından sahana, tavaya boşaltılırsa, tazeliğinden emin olabileceği gibi, kabuğunun düşme ihtimali de önlenir. Yumurtayı sahana aldıktan sonra kapağını kapatıp, üstte kalan beyazların kolayca pişerebilmek mümkündür. Eğer tavanın kapağı kapatılmayacaksa, yumurtanın beyazlarına bir kaşık yardımıyla tavadaki kızgın yağdan ilave edilebilir. Böylelikle yumurtanın sarısı ve akı aynı anda pişmiş olur.

Yağda Yumurta İlaveli  Kinoa Salatası (2 porsiyon)

Malzemeler:
3  yaprak Akdeniz yeşilliği, 4 yaprak marul
1 adet havuç
1/2 çay bardağı kırmızı kinoa
7-8 adet kiraz domates
2 yumurta
1 yemek kaşığı tereyağı

Salata sosu için:
3 yemek kaşığı zeytinyağı
2 yemek kaşığı limon suyu, taze sıkılmış
Tuz, karabiber

Yapılışı: Kinoayı üstünü iki parmak geçecek kadar suyla derin bir kapta, hafifçe yumuşayana dek(15-20 dakika kadar) haşlayın. Süzgece alıp soğuk sudan geçirin, soğumaya bırakın. Temizlenmiş yeşillikleri elinizle küçük küçük koparın, derin bir kaba alın. Havuçları ince ince doğrayın, kiraz domatesleri ikiye bölün. Kopardığınız yeşillikleri aldığınız kaba, doğradığınız malzemeyi ve kinoayı da ilave edin. Küçük bir kaseye zeytinyağı, limon, dilediğiniz miktarda tuz ve karabiberi alıp güzelce karıştırın, salatanın üzerine gezdirin. Bir kaşık ve çatal yardımıyla veya elinizle yeşilliklerle sosu harmanlayıp, servis yapacağınız kaselere alın. Yumurtaları bir kaseye kırın, çırpmayın. Yapışmaz bir tavaya tereyağını alın, kızdırın. Yağın yanmamasına dikkat edin. Yumurtaları yan yana gelecek şekilde tavaya bırakın. Yumurta sarılarının sağlam kalması için ilk esnada kaşık ya da spatulayla müdahalede bulunmayın. Tavanın kapağını kapatıp 2 dakika kadar beyazlarının pişmesini bekleyin. (Belirtilen dakikayı aşarsanız yumurta sarısı yavaş yavaş katılaşır, akışkanlığını kaybeder.) Pişen göz yumurtaları salataların üzerine alıp karabiber ve tuz serpiştirin, servis yapın.


Çırpılmış Yumurta Hazırlamanın İncelikleri: Bu teknikte genellikle bir porsiyon için 3 yumurta kullanılır. Kaseye alınan yumurtaları çatal yardımıyla biraz karışacak kadar çırpmak yeterlidir. Asıl çırpma işlemini tavada yapmak daha doğru olur. Bir tavada yağ kızdırıldıktan sonra eklenen yumurtalar önce dıştan içe doğru spatula yardımıyla itilir. Ardından yine spatula veya çatal yardımıyla hızlı hızlı karıştırarak pişirme işlemi tamamlanır. İsteğe göre peynir, taze ot gibi ilaveler pişmeye yakın eklenebilir. Çırpılmış yumurta hazırlamanın birden fazla tekniği olsa da, en bilinen hali yukarıdaki tarifteki gibidir.

yumurta bişirmenin incelikleri

Kabuğunda Çırpılmış Yumurta

Malzeme:
3 adet yumurta
1 yemek kaşığı oda sıcaklığında tereyağı
Taze soğan
Tuz, karabiber
Su

Yapılışı: Yumurtaları yıkayıp kuruladıktan sonra bir yumurta kesici yardımıyla kesin. Eğer yumurta kesiciniz yoksa bıçak da kullanabilirsiniz. Kağıt havlu üzerine yatay şekilde koyduğunuz yumurtayı daha dar olan kısmından 1 parmak aşağısından bıçakla yavaş yavaş, dikkatlice kesin. Kabuklarını su ilave edilmiş suda 3-4 dakika haşlayın. Sudan çıkardıktan sonra içlerini kurulayın. Yumurtaların sarı ve beyazlarını bir kaseye alıp, çok az karışacak kadar çırpın. Tavaya tereyağını alın, eritin. Çırpılmış yumurtaları kızgın tereyağına ilave edin. Öncelikle yumurtaları dıştan içe doğru yavaş yavaş spatula yardımıyla itin. Biraz toparlanmaya başlayınca hızlı hızlı karıştırarak, küçük topaklar olacak şekilde pişirme işlemini tamamlayın. Tuz ve karabiber ilave edin.  Krema sıkma torbasına çırpılmış yumurtayı alın, kabukların içine doldurun.  Karabiber ve ince doğranmış taze soğanı serpiştirip servis yapın.

​ ​

Yumurtalı, Sucuklu Karabuğday Unlu Krep (2 porsiyon için)

Malzemeler:
12 dilim sucuk(kalın dilimlenmiş)
2 adet yumurta
2 yemek kaşığı tereyağı
Tuz, karabiber

Krep için:
1 su bardağı kavrulmamış karabuğday unu
2 adet yumurta
1 ½ su bardağı su
1 tatlı kaşığı zeytinyağı
Tuz, karabiber

Yapılışı: Krep için orta boy bir kaseye yumurta, su ve zeytinyağını alıp biraz karıştırın. Kuru malzemeyi (un, tuz ve karabiber) de ekleyip, pürüzsüz bir kıvam elde edene dek çırpın. Krep tavasını zeytinyağıyla yağlayıp hamurdan bir kepçe ilave edin. Bu aşamada çok hızlı davranmalı, bir spatula yardımıyla krebi güzelce yaymalısınız. Tavayı sallayarak yayma işlemini gerçekleştirmenize unun kıvamı maalesef izin vermiyor. Krebin bir tarafı tamamen pişince, spatula yardımıyla kenarlarını kaldırarak çevirmelisiniz. Hamurun tamamını aynı şekilde pişirin. Katlama aşamasında kırılmaması için 5-10 dakika kadar dinlendirin. Bu esnada fırını 180 dereceye ayarlayıp önceden ısınmasını sağlayın. Fırın tepsisine önce yağlı kağıdı, ardından krebi serin; biraz tereyağıyla yağlayın. Üzerine 6 dilim sucuğu dizin, krebin ortasını ve bir parmak kadar da kenarlarını boş bırakın. Tam ortaya 1 adet yumurtanın beyazını kırın ve fırına verin. (Sucukların ve krebin kenarlarına kurumaması için az miktarda tereyağı sürmenizi tavsiye ederim. ) Bu esnada, gözünüzü fırından ayırmayın. 2 dakika sonra fırından krebi çıkarıp yumurta sarısını da üzerine ilave edin ve tekrar fırına verin. 3-4 dakika kadar piştikten sonra fırından çıkarın ve tuz, karabiber ilavesiyle sıcak servis yapın.

Not: Karabuğday ununuz kavrulmuşsa, 2 su bardağı kadar su ilave etmeniz gerekebilir.

yumurtalı tarifler

Fırında Pastırmalı Yumurta (2 porsiyon)

Malzemeler:
6 dilim pastırma
2 adet yumurta
1 yemek kaşığı tereyağı
Tuz, karabiber

Yapılışı: Fırını 180 dereceye ayarlayın. Isıya dayanaklı fırın kaplarını tereyağıyla iyice yağlayın. (Her  porsiyon için 3 dilim pastırma kullanın.) Her bir kaba, pastırmanın iki dilimini enlemesine, 1 dilimini ise tabanını kapatacak şekilde yerleştirin. İki ayrı kaseye yumurtaların beyaz ve sarılarını ayırın fakat çırpmayın. Biraz tereyağıyla pastırmaları yağlayıp ortasına yumurta beyazını koyun ve fırına verin. Tahmini 3-4 dakika kadar pişen pastırma ve yumurta beyazını fırından çıkarıp, yumurta sarısını da ilave edin ve tekrar pişmesi için fırına sürün. 2 dakika daha pişen yumurtaların sarısının da piştiğinden emin olup fırından çıkarın ve sıcakken servis yapın.

AFİYET OLSUN!

 

Zeynep Özcan

Aysha Dergi’nin ilk yazarlarından olan Zeynep Özcan, USLA Akademi Profesyonel Aşçılık Bölümü mezunudur. Yemek yazarı olan Zeynep Özcan Aysha Dergi’deki köşesinde ünlü oyuncu, sunucu ve şeflerle röportajlar yapmaktadır.

Henüz Yorum Yok

Bir Cevap bırakın