Mutlu ve sağlıklı bir evliliğin temelinde, sağlıklı cinsel yaşam olduğuna inanıyorum. Okuyucularımız için, yeni evlenen, evlenecek olan ve evliliğinde sıkıntı yaşayanlar için bilimsel bir makale yazmak istedim. Konunun uzmanı Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Dilek Uslu’dan sorularıma cevap vermesini rica ettim.
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Uslu, 2009 yılından beri kadın cinsel fonksiyon bozuklukları üzerine çalışan bir bilim insanı. 2011’de Oxford’da Avrupa Cinsel Tıp Derneği’nin eğitimlerini tamamlayan Dilek Uslu, 2012’de Avrupa Uzman Hekimler Birliği’nin bünyesinde düzenlenen Mültidisipliner Ortak Cinsel Tıp Kurulu sınavını başarıyla verdi, başarılarıyla gurur duyduğum doktor Uslu’nun okunması ve saklanması gereken açıklamaları, bu ayki makalemi oluşturuyor.
Hastalanmadan doktora gitmek konusunu çok önemsiyorum hocam, cinsel sağlık açısından da böyle mi olmalı sizce?
Cinsel sağlık konusunda bilgi eksikliği yüzünden çoğu kadın özel hayatında sorun yaşamaktadır. Kulaktan dolma bilimsellikten uzak cinsel sanılar kadınları endişeye sokmakta, yeterince iyi değilim veya normal değilim diye düşünmelerine yol açmaktadır. Bu yüzden benim önerim, ilk cinsel deneyim olmadan cinsel danışmanlık alınması yönünde. Eğer cinsel organlarının anatomisini ve fonksiyonlarını bilirse endişe duymaz, kendine güveni artar. Ülkemizde çok yaygın olarak karşılaştığımız vajinusmus rahatsızlığının büyük oranda sebebi cinsel bilgi eksikliğidir. Ayrıca cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma ve çiftin istediği zaman çocuk planlaması açısından da üreme kadın hastalıkları ve doğum uzmanına henüz cinsel deneyim yaşamadan gitmesini öneririm.
Mutlu insan eşittir sağlıklı insan derim hep, sağlıklı olmak ve sağlıklı kalmak konusunda yeterince bilgi sahibi miyiz, kendimizi seviyor muyuz dersiniz?
Kadınların özellikle kendilerini yeterince sevmediklerini ve takdir etmediklerini düşünüyorum. Bir kadın aynaya baktığında kusur aramak için bakmamalıdır. Sağlıklıyım, iyi hissediyorum, olduğum halimle güzelim diyebilmek önemli. Kadınlar kendilerine değer vermeli ve takdir etmeli. Kadın bedeni gerçekten mucizelerle dolu ne yazık ki çoğu kadın bunun bilincinde değil. Kadın rahmi doğum öncesi ağırlığının 20 katına çıkar, 50 gram olan rahim 1 kilograma ulaşır. Normalde birkaç mm açıklığı olan rahim ağzı doğumda yirmi santimetreye kadar genişler.
Kadın cinsel organında ki sinir uçları sayısı erkeklerin iki katı fazladır. Kadının hormonları her ay döngüsünde bir önce ki günden farklı olacak şekilde değişir. Östrojen, progesteron ve hipofizden salgılanan FSH, LH hormonları ve beynin üst merkezinden salgılanan GRH arasında müthiş bir korelasyon vardır. Kadın eğer gebe değilse üreme çağında her ay rahim içi dokusu atılır ve adet kanaması sonrası yeniden oluşur. Kadın bedeninin bu derece kompleks ve mükemmel yapıda olmasına rağmen kadın kimliğinden gurur duymayan maalesef çok kadınımız var. Kadınların öz güveni arttığına ikili ilişkilerinde de daha mutlu oluyorlar.
Ülkemiz şartlarında evlenmeden önce cinsel yaşamla alakalı pek bilgimiz olmuyor, ailede nasıl bir ön eğitim verilmeli çocuklara?
Aileler ne kadar kültürlü olsalar bile cinsel eğitim vermek konusunda sıkıntıya düşebiliyorlar. Genellikte toplumumuzda aileler cinsellik hakkında çocuklarıyla hiç konuşmuyorlar. Gençler cinsellik hakkında cevapları ailelerinden almadıklarında internetten veya akranlarından çarpıtılmış cevaplar bulurlar. Ergenlik sürecine girmeden adet olmanın normal olduğu bilgisi verilmelidir. Böylece kız çocukları genç kızlığa geçerken korku ve panik yaşamaz vücutlarında meydana gelen değişimleri daha kolay kabul ederler. Cinsellik hakkında negatif, olumsuz imalar kız çocukları büyüyüp evlendiğinde bile suçluluk duyup eşleriyle sağlıklı bir cinsel yaşam sürdürmelerine engel olabiliyor.
Cinsellik hakkında çocuklarımızla konuşma tarzımız onların kendilerini sağlıklı normal bireyler olarak hissetmesini sağlamalı, utanıp kendilerini kötü suçlu hissetmelerine engel olmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü cinsel sağlığı ‘cinsel yaşamın bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal açıdan bir bütün olarak ele alınması yoluyla kişilik, iletişim ve sevginin olumlu yönde zenginleşmesi ve güçlenmesi olarak tanımlamaktadır. Cinsel sağlık sadece cinsel sorunların ya da cinsel yolla bulaşan hastalıkların olmaması değildir. Bunlarla beraber, aynı zamanda cinselliğe olumlu yaklaşımı, doğru ve güvenli eşle keyifli cinsel paylaşımları da içerir.
Cinsel eğitim çocuklarda ve gençlerde ergenlik döneminde oluşan fiziksel ve duygusal gelişimleri anlamaya ve kabul etmeye yardım eder. Uygun ve uygun olmayan cinsel davranışları anlayabilmeye, cinsel tacize karşı kendini korumayı geliştirir. Kendi cinsiyeti ve bedeni hakkında olumlu düşünceler taşımasını sağlar. Cinsel davranışlarıyla ilgili bilinçli ve sorumlu kararlar alabilmesine, riskli davranışlardan kaçınmasına yardım eder. Araştırmalar cinsel eğitimin, cinsel ilişkinin erken yaşlarda başlamasına neden olmadığını tam tersi geciktirdiğini ve güvenli cinsel davranışlarda bulunmayı arttırdığını göstermiştir. Bu nedenle ailelerin cinsel eğitim konusunda endişelenmelerine gerek yoktur. Cinsel eğitim gençlerin kendilerine yönelik saygılarını geliştirmesine ve ilişkiler ve cinsel sağlık hakkında bilinçli, sağlıklı ve saygılı seçimler yapmasına yardım eder.
Evlilikte iyi anlaşmak ve birbirini sevmek dışında, sağlıklı bir cinsel yaşama da sahip olmak ne derece önemli?
Evliliklerde cinsel tatmin düzeyinin yüksek olması evlilikte ki memnuniyetin yüksek olmasına, evlilik sorunlarının daha az görülmesine ve daha az boşanmaya neden olur. Bilimsel çalışmalar evlilik memnuniyetinde cinsel doyumun önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Hem kadın hem de erkek için evlilikte cinsellikten aldıkları haz o evlilikten duyulan memnuniyeti arttırır. Bu nedenle çiftlerin cinsellik konusundaki farkındalıklarını geliştirmek ve cinsel iletişim becerilerini güçlendirmek önem taşır. Cinselliği evlilik yaşamının eğlenceli bir parçası haline getirmek için atılacak basit adımlar vardır. Evlilikte doyurucu cinsel deneyim yaşamak için istek ve ihtiyaçlarınızı eşinize iletmeniz ve onun görüşlerini ve isteklerini de dikkate almanız gerekir. Bu iletişim başta garip veya zor gelebilir ama birbirlerinin nelerden hoşlandığını bilen, sınırlarına saygı gösteren çiftlerin daha güvenli ve keyifli cinsel deneyim yaşamalarını sağlar. İki tarafında rızasıyla yaşanan cinsellik karşılıklı olarak zevkli, güvenli ve tatmin edicidir. Evlilikte olumlu ve uyumlu cinsel etkileşimde olmak için pasif veya agresif olmadan kibarca konuşmak, eşin duygu ve düşüncelerine kendinizinki kadar önem vermek gerekir.
Yeni evlenecek genç kızlara ne önerirsiniz, daimi bir doktorları olmalı mı, jinekolog kontrolüne ne sıklıkla gitmeliler?
Evlenmeden önce de genç kızların yılda bir kez ultrason yaptırmaları çok önemlidir. Böylece kistlerin, urların erken tanısı mümkün olmaktadır. Cinsel hayat başlamadan önce genç kızlarımızın doktordan cinsel danışmanlık alması gereksiz korkularını bertaraf etmesini sağlar. Eğer jinekolojik bir hastalık yoksa yılda bir muayene yeterlidir.
Ülkemizde cinsel hastalıkların tedavisi, teşhisi aşamasında yapılan en büyük yanlış nedir?
Ülkemizde evlendikten hemen sonra, erkekler karılarından cinsel konularda çok fazla beklenti içine girebilmektedir. İki seleli bisiklete binmeyi öğrenmek gibi cinsel hayatta uyumu yakalamak zaman gerektirir. Cinsellikle ilgili sorun yaşayan çiftlerin doktorlardan yardım almak yerine eşe dosta danıştıklarını ve sorunlarının daha da büyüdüğünü gözlemliyorum. Cinsel sağlık insanların en temel haklarındandır. Cinsel problemlerin tıbbi tedavileri mümkündür. Sadece hastaların değil doktorların çoğunun da cinsel sağlık hakkında konuşmaktan çekinmeleri ülkemizde cinsel sağlık problemlerinin tedavilerini güçleştirmektedir. Cinsel sağlık konusunda bilinçlenme arttıkça ülkemizde de çiftlerin tedavisi olan problemler yüzünden sıkıntı çekmeyeceklerini ve cinsel hayatlarını sağlıklı şekilde sürdüreceklerini düşünüyorum.