Konu tabii ki iyi yaşama geldi ve Ayşe Tolga bize elleriyle harika çaylar hazırladı. Sohbetimizin temel konusu şifalı bitkiler ve onlar hakkında doğru bilinen yanlışlardı…
Bitki çayları nasıl yapılmalı? Herhangi bir metodu var mı?
Bitki karışımlarının kullanım dozu ve kullanım metodu iyi araştırılmalı. Biz bitkileri, aynı Türk çayı demler gibi demliyoruz. Bu bitkilerin etken maddeleri, kaynayan bir suyun içerisinde daha fazla artıyor. Yani; kaynattığınız zaman etkenliğini %100 kadar arttırabilir, aynı zamanda da etken maddesini kaynatarak öldürebilirsiniz. Dolayısıyla bitkileri demlemememiz gerekiyor. Üzerlerine kaynar su ekleyip belli zaman dilimlerinde beklemek gerekiyor. Tabii her bitkinin bekleme süresi de farklıdır. Mesela ada çayının demleme zamanlamasıyla, ıhlamuru demleme zamanlaması aynı değildir. Bu konuları iyi bilmek ve hassas olmak gerekiyor. Bir de herkesin her bitkiyi kullanmaması gerekiyor.
Bitkiler hakkında doğru bilinen yanlışlar neler? Kimler, hangi bitkileri tüketmemeli?
Hamileler ilk üç aylarında bitki çaylarını çok dikkatli tüketmeliler. Özellikle yüksek östrojen ve düşüğe yol açacağı için ada çayını önermiyoruz. Ada çayı zaten bizim için toksik olma ihtimali yüksek bir bitki, o yüzden biz bitki çayını biraz dikkatli kullanırız. Yüksek volümlerde, yüksek oranlarda belli problemler için; laranjit, faranjit gibi boğaz yolu enfeksiyonları, ses telleri enfeksiyonlarında gargara şeklinde kullanmayı tercih ederiz. Yani ada çayının kullanım dozajı önemli. Hasta olup 7-8 kupa içmemeliyiz. Bir yetişkin ile çocuğun içtiği doz da aynı olmamalıdır.

Soğuk algınlığı için en güvenilir bitkiler; zencefil, tarçın ve ıhlamur diyebiliriz. Karabaş otunun çiçeğini de günde 1 ya da 2 fincan olmak üzere üst solunum yolları enfeksiyonunda, öksürük problemlerinizde, balgam problemlerinizde kullanabilirsiniz.
Melisa çayını da sakinleştirici etkisi nedeniyle kullanıyorlar. Melisa yağını ya da çayını kullandığımız zaman, araba bile sürmememiz gerekiyor. Çünkü ciddi bir şekilde sinir sistemini rahatlatır. Lavanta bizim için çok daha güvenlidir. Lavanta çayını da aslında lavanta çiçeklerinin üzerine su dökerek demlediğimizde; sinir, gerginlik, uykusuzluk, kişilerde kaygı varsa çok etkilidir. Tabii ki dozaj bilgisine uyulduğu şartlarda. Bir de bitkiler ilaçtır, bunu bilip doğru kullanmakta fayda var. İnternette çok fazla bilgi kirliliği var maalesef, dolayısıyla internetteki her bilgiye güvenmeyin. Bünyesinde fitoterapist barındıran aktarlardan alışveriş yapılmalı.

GERÇEK BALDAN KORKMAYIN…
Bitki çayları içerisinde bal da kullanıyoruz. Bal kullanımı konusunda neler önerirsiniz?
Bal ve bal ürünlerini ülkemizde anneler, alerjik reaksiyonlardan ürktüğü için çocuklarda özellikle kullanmaktan çekiniyorlar. Fakat etkilerine baktıkça tam tersine balın; alerjik hassasiyeti olan birkaç kişi dışında çok da fazla bir tehlikesi yok. Bal ürünleri çok önemli. Polis, polen… Ben bunları çok kullanmaya çalışıyorum. Bal bir antioksidan. İçerisinde insanın vücudunda bulunan bütün elementler; vitaminler, mineraller ve asitler var. Dolayısıyla gerçekten bal, günlük hayatınızda tüketmeniz gereken bir şey. Yalnız glikoz içermiyorsa, gerçek balsa… Türkiye’de ve Dünya’da bal, arıcılık azalmaya başladı. O yüzden bildiğiniz, güvendiğiniz markaları kullanın. Balın testlerinin yapılmış olması, iso standartlarına uyması lazım; onun dışında da gerçekten arkasında glikoz içeriği olmaması lazım. Bunlar varsa balımız, gerçek bal.
Propolisin kullanımı çok önemli. Kuvvetli bir antiviral. Yani mikrop öldürüyor, bakteri öldürüyor. Propolis sert reçina gibi bir şey. Onu çözelti halinde kullanıyoruz. Çözeltiyi isterseniz boğaz spreyi yapın. Hastalandınız, sesiniz kısıldı; bir damla çayınızın içine koyun. Yani vücudunuzda virüs olduğunu hissettiğiniz her yerde kullanabilirsiniz. En çok kullanılan yerlerden bir tanesi de kanser. Kanser hastalarında bağışıklığı kuvvetlendirmek için propolis kullanıyorlar.
Öksürük Giderici Kış Çayı Tarifi
Karabaş otuyla yapabileceğimiz harika bir kış çayı var. Karabaş otu biraz sert; içimi, tadı, kokusu… Hafif acımsı bir çay, bitki. O yüzden bunu kış çayı karışımımızda sadece bir doz kullanacağız. Doz belirlerken, bence en iyisi çorba kaşığı ya da yemek kaşığı. Üç çorba kaşığı ıhlamurumuzu ve bir çorba kaşığı karabaş otumuzu demliğe koyuyoruz. Karabaş otu taneyle bile olabilir. Bu bir yetişkinin bir dozluk öksürük giderici, balgam giderici, nefes ve bronşları açıcı ya da soğuk algınlığı belirtileriyle baş etmesi için harika bir çay. Üzerine onu bir ya da iki parmak aşacak kadar kaynar suyu ekliyoruz. 5 ile 6 dakika bekliyoruz, demlemek yok. Üzerine dilerseniz limon dilimi, tatlandırmak için de bal koyabilirsiniz.