Havalar yavaş yavaş serinlemeye başlıyor. Son günlerde çok sık duyduğunuz kelimeler; sağlıklı zayıflama ve hızlı kilo vermenin sakıncaları…
Hızlı kilo vermenin sakıncaları olmakla beraber, bazen tıbbi özellikler gösteren durumlarda çok hızlı olmasa da daha tempolu kilo vermek gerekli olabilir. Sonbaharın kendine özgü bazı özellikleri vardır. Eğer sağlıksız ve doktor takibinde olmadan kilo verirseniz; bu dönemde daha sık karşılaşılabilen saç dökülmesi, enfeksiyon hastalıklarına yakalanma, yorgunluk, ciltte kuruma gibi bazı sorunlara maruz kalabilirsiniz.
Eğer sağlıklı bir beslenme ve kilo verme programına başlamak istiyorsanız, o zaman önceden bazı kurallara dikkat etmenizde yarar var.
- Böyle bir programa zihnen ve bedenen, doğru zamanda ve hazır mısınız?
- Yeterli bir tıbbi kontrolden, kan tahlillerinden geçtiniz mi? Bu incelemeler alanında deneyimli bir hekim tarafından değerlendirildi mi?
- Sadece kaç kilo olduğunuz önemli değil ama bu kilonun ne kadarının yağ ne kadarının kas, mineral, su, protein olduğu gibi vücut bileşen oranları da çok önemlidir. Dahası yağ miktarının bedende gösterdiği dağılımın, özellikle ne kadarının göbek – bel civarında toplandığı gibi özellikler de sağlıklı bir incelme programında önemlidir. Bunları takip ederken vücut kompozisyon analizini yapmak önemlidir.
- Kilonuzun yaklaşık olarak % 10’una yakınını vermeye başladığınızda, risk olabilecek durumlara karşı hekiminizin gerekli gördüğü kan tahlillerini istemesi gerekir. O zaman kilo verirken genel sağlığınızın ne durumda olduğuna ilişkin bir bilgi alınabilir.
- Sağlıksız kilo verilirse sonbaharda saç dökülmesi, ciltte kuruma, protein azlığı, kaslarda erime, kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz), kansızlık, vitamin eksikliği, kalp ritm bozuklukları, ruhsal açıdan duyarlılık hatta bazen depresyon, kabızlık, düşük şeker, düşük tansiyon, cinsel performansta azalma, halsizlik ve unutkanlık görülebilir. İyi ve bilinçli uygulanan, beraberinde doğal desteklerin verildiği başarılı bir zayıflama programında ise bu gibi yakınmalar değil; tersine daha da güzelleşme, zindeleşme ve iyilik hali olur.
Sorunlara Karşı Doğal Öneriler
Saç Dökülmesi
Biotin vitamini, demir, çinko destekleri yararlı olabilir. Ayrıca saç mezoterapisi, saçlı deriye vitamin ve yağ uygulamalarının da saç dökülmesine karşı destekleyici etkisi vardır. Yeterli vitamin aldığınızdan emin olun.
Protein Azlığı
Sık hastalanma, deride gevşeme, erken kırışma, bağışıklık sisteminde düşüklük olabilir. Beslenme programında yeterli protein (et ,tavuk, yumurta, süt ürünleri, balık, baklagiller) aldığınıza emin olun. Eğer beden bileşenleri analizinde veya tahlillerde protein düşük saptanıyorsa, bir süre için protein veya aminoasit desteklerinin yararı olabilir.
Vitamin Eksikliği
Aslında her vitaminin vücuttaki etkisi değişik olduğundan belirtileri de değişik olabilir. Örneğin C vitamini eksikliğinde diş eti ve kolay nezle – grip olma gibi sorunlar yaşanabilirken; B-12 vitamini eksikliğinde unutkanlık görülür. Folik asit eksikliğinde, hamilelerde bebeğin organ oluşumunda sorunlar; B vitaminlerinin bazılarının eksikliğinde deri hastalıkları, aftlar, sindirim ve enerji metabolizmasında yorgunluk, kan tablosunda bozukluklar yaşanır. E vitamini eksikliğinde dokuları hasara karşı koruma etkisinde yavaşlama, D vitamini eksikliğinde kemik ve diş sağlığında sorunlar, K vitamini eksikliğinde de kan pıhtılaşması gibi istenmeyen sorunlar görülebilir.
Mineral Eksikliği
Vitaminler kadar önemlidirler. Kalsiyum eksikliğinde kemik yoğunluğunda azalma, dişlerde zayıflama, kas kasılması ve kalbin çalışmasında sorunlar olabilir. Beslenme programında bol süt ürünleri, koyu yeşil yapraklı sebzeler, bakliyat ve çerezler ve bol kalsiyum olmalıdır. Ancak ciddi azlığı söz konusu ise ek olarak kalsiyum desteği almak uygun olabilir. Ayrıca kemikler için fosfor, enzimlerin iyi çalışması için de magnezyum gerekir. Ben magnezyuma diyetlerde çok önem veriyorum. Çünkü gözlemlediğim kadarıyla Türk kadınlarında magnezyum oranı düşük ve bu durum sonucunda da kabızlık, ödem gibi sorunlar sık görülebiliyor. Ayrıca kemik erimesi riskini azaltmak için de kalsiyuma ek olarak magnezyum ve çinko verilmesi, zayıflarken bu sorunun görünme riskini de oldukça azaltıyor.
Diyetlerde yapılan yanlışlarda biri de tuzu tamamen kesmektir. Aslında tuzun fazlası zararlı olmakla beraber tamamen kesilmesi de doğru değildir. Tuz, düşük tansiyonu engeller ve azlığında halsizlik yapabilir. Bilinçli bir şekilde ve yeterince tuz tüketilmezse, özellikle aşırı terlemeye neden olan ağır egzersizlerden sonra kas krampları, baygınlık, aşırı halsizlik görülebilir. Eğer yüksek tansiyon sorunu varsa veya tuz size aşırı ısı yapıyorsa; artık ülkemizde de bulunmaya başlayan Himalaya tuzu, öğütülerek kullanılan kaya tuzu, içinde sodyumu daha düşük, potasyumun daha yüksek olduğu diyet tuzlarda tüketilebilir. Yazın aşırı terleme olduğu için bol miktarda tuz tüketmek gerekiyordu. Ancak şimdi sonbahara girdik ve yaz kadar çok terlemiyoruz.
Çinko da özellikle diyetlerde mutlaka alınması gereken bir destektir. Saç ve tırnak sağlığında, erkeklerde cinsel gücün korunmasında, bağışıklık sisteminin iyi çalışmasında oldukça önemlidir.
Sonbaharda Zayıflamak İsteyenlere Öneriler
Günler gittikçe kısalıyor, akşam yemeklerini de erkene çekmekte fayda var. Yazdan kalan alışkanlıklarla yemeği aşırı geç saatte yemeyin.
Bedenin gittikçe C-vitamini olan ihtiyacı artıyor. Bu nedenle kivi, taze maydanoz, sivri biber, limon, taze domates gibi gıdalara ağırlık verin. Sadece yiyecekleriniz değil, içecekleriniz de önemli. Sonbaharda yazdan kalan alışkanlıklarla devam ettiğiniz soğuk, kolalı ve asitli içeceklere ağırlık verme alışkanlığından vazgeçip onun yerine artık daha sıcak ve beden için daha yararlı içeceklere yönelmekte yarar var. Örneğin; sıcak bitki çayları, maden suyu, yağsız ayran, şeker katkısız doğal meyve suları, oldukça iyi seçeneklerdir. Burada özellikle size sık sık önerdiğim sıcak su içme alışkanlığını tekrar kazanmanın tam zamanı.
Sağlıklı bir zayıflama programında bedenin arınmasına yardımcı olmak için sıcak su içmek oldukça önemli. Günde 7-8 çay fincan sıcak su, sonbaharda diyet yapanların çok önemli bir yardımcısıdır. Ayrıca 3-4 fincan yeşil çay, aralarda canınızın çekme durumuna göre ıhlamur, adaçayı, mate, kuşburnu, rezene, zencefil hatta kekik çayları da oldukça iyi bir alternatiftir. Tabii sıcak su ve bu çayları şekersiz içmek oldukça önemlidir.
Maden suyu sadece yazın değil, sonbahar ve kışın da oldukça yararlı bir içecektir. Pek çok kişi maden suyunu asidik bir içecek zanneder. Oysa maden suyu, daha alkalik bir yapıya sahiptir. Yaza göre farkı soğuk, buz gibi içilmemesi ve miktarında çok aşırıya kaçınılmamasıdır.
Yardımcı Çay Tarifi
- 1 çay kaşığı yeşil çay
- 1 çay kaşığı mate yaprağı
- Parmak ucu kadar zencefil
- Bir tutam mısır püskülü
- 1 adet tane karanfil
Bir çay fincanı suda, 1-2 dakika kadar kaynatılır. 3-4 dakika kadar demlenir, günde 2-3 fincan kadar içilir.