Özellikle Hac ve Umreden gelenlerin en tatlı hediyesidir hurma. Ramazan sofralarının baş tacı, orucu açarken ilk lokmadır. Kur’an-ı Kerim’de adı geçen ender meyvelerden biridir. Ancak hurma, sadece Ramazan ayında değil, her zaman yenilebilecek özelliktedir. İçeriğindeki maddeler vücuda çok faydalı olup, aynı zamanda da bir şifa deposudur. Hurmanın sağlıksal faydalarına geçmeden önce, bu çok özel meyveyi tanıyalım.
SU VE GÜNEŞLE BESLENEN HURMA AĞACI
Hurma diğer adıyla ‘nahle’ olarak bilinir. Hurma ağacı palmiyegillerdendir ve sıcak iklimlerde yaşar. Yaklaşık sekiz bin yıldan beri var olduğu bilinmektedir. Hurma ağacının yetişmesi için iki önemli unsur vardır: Biri su, diğeri ise sıcaklık yani güneştir. İkisinden biri yeterli gelmediğinde hurma yetişmez. Hurmanın meyvesi için: ‘Kökü sudan, tepesi güneşten ayrılmamalıdır’ denir. Hurma ağacı yaprağını hiç dökmez; gövdesi geniş, silindirimsi ve uzundur. Bu iri yapı, sıcak ortamda hayatını devam ettirebilmesi için sürekli su ister.
İNSANA EN ÇOK BENZEYEN BİTKİ
Hurma da aynı insan gibi büyür ve yetişir. Genel yapısı itibariyle dünya üzerinde insana en çok benzeyen bitki olarak bilinir. Hatta bazı eski kaynaklarda; Hz. Adem’in yaratıldığı toprağın, kalan kısmından hurma ağacının yaratıldığı yazar. Efendimiz (SAV) de bir hadis-i şeriflerinde; “Halanız olan nahleye saygı gösteriniz.” buyurmaktadır. Hurma ağacı, aynı insan gibi yavrular ve yaklaşık ömrü de insan kadar yani 60-70 yıl arasıdır. Nasıl ki insanoğlu vücuduna ağır bir darbe aldığında yaşayamazsa; hurma ağacı da aynı şekilde bedenine ağır darbe alırsa yaşayamamaktadır. İnsanın vücudunda olan birçok madde hurmada da bulunur. Örneğin; yağ, protein, vitamin ve minareller gibi. Hurmanın da insan gibi dişi ve erkek türü vardır. Ağaçtaki meyveleri de sadece dişi ağaçlardan oluşur. İnsana benzeyen en ilginç özelliği ise, hurma ağacı çekirdekten yetmez ve aynı insan gibi yavru verir. Dişi hurma ağacı, aynı bir kadın gibi doğum yapar. Hurma ağacı, yetiştiricileri tarafından aynı insandaki sezaryen yönteminde olduğu gibi, gövdesinden yarılarak ortaya çıkar. Çıkan yavrular özel bir alet ile alınır ve dişi ağacın görebileceği yakın bir mesafeye dikilir. İnsan yavrusu annesine nasıl ihtiyaç duyuyorsa, yeni dikilen hurma ağacı da böyledir. Şayet daha uzağa dikilirse, yavru fide ölür. Anne hurma ağacı da küser ve meyve vermez. Bir hurma ağacı, aynı kadının en verimli dönemi olan 15-40 yaşları arasında meyve verir.
EN BİLİNEN HURMA TÜRÜ: ACVE
Hurmanın kaç çeşit olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte, en bilinen türü ise ‘acve’ hurmasıdır. Bu hurmayı özel kılan ise Peygamber Efendimiz’in elleriyle diktiğine inanılmasıdır. Acve hurması o tarihlerden beri sadece Medine’de yetiştirilmektedir. Diğer hurmalara göre daha büyük ve daha koyu renktedir. Yine Peygamber Efendimizin bir hadisinde: ‘Kim her gün sabahları aç karnına 7 acve hurması yerse, sabahtan akşama kadar ona ne sihir ne de zehir zarar verebilir.’ dediği bilinmektedir.
