Ancak sanal ortamın getirdiği güvenlik sorunu sebebi ile hala internet üzerinden yapılan alışverişlere temkinli yaklaşıyor ve online alışverişi güvensiz bulabiliyoruz. Tüm bunların önüne geçebilmek için hukuki anlamda çok çeşitli düzenlemeler bulunmakta. Bihaber olmayalım…
Şirketlerin aldığı önlemler gün geçtikçe artsa da tüketicilerin bir kısmının hala olumsuz durumlarla karşılaştığı bir gerçek. Sanal ortamda yapılan e-sözleşmeler hukuki yaptırımlar içerse de tüketicilerin çok da bilinçli hareket ettiği söylenemez. Zira tüketici hakları sanal ortamda da son derece iyi bir şekilde korunuyor.
Esasen satın alma işlemi internetten olsa da olmasa da 4077 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” ve buna bağlı yönetmeliklerle korunuyor. Örneğin, bir elbise mağazadan da alınsa, online bir siteden de alınsa eğer “ayıplı mal” durumunda ise tüketici korunmakta.
Peki Bu Yasal Düzenlemeler İle Ne Tür Haklara Sahibiz?
İnternet sitelerindeki sözleşmeler genel olarak bizlerin müdahale edebileceği sözleşmeler değil. Çünkü, bu sözleşmeyi kabul etme ya da etmeme seçeneği dışında başka bir alternatifimiz bulunmuyor.
İnternette alışveriş yapan tüketici ile satıcı arasında sözleşme kurulmadan önce, tüketicinin şirket tarafından yönetmelikte yer alan hususlarda bilgilendirilmesi gerekiyor.
Bu bilgilerden bazıları ise şöyle:
- Satıcı iletişim bilgileri (tüzel kişiyse ticari unvanı, gerçek kişiyse adı soyadını, adres, telefon ve e-posta gibi bilgiler)
- Garanti belgeleri gibi bilgileri alma hakkı
Bu hususların sözleşmede yer alması tüketicinin bir sorunla karşılaşması durumunda birini karşısında muhatap olarak göreceği anlamına geliyor.
İade (Cayma) Hakkı
İade(cayma) hakkı, tüketicilerin online alışverişteki en önemli haklarından biri. Tüketiciler internetten satın aldıkları ürünü ayıplı olması durumunda belirli gün içerisinde iade edebiliyorlar. Ancak unutmayalım ki süreç ürün kullanıcının eline ulaştıktan sonra başlıyor.
Gelelim “Ayıplı Ürün” Kavramına..
Ürünü almadan önce bize şirketin verdiği bilgiler tarafımıza teslim edilen aslıyla eşleşmiyorsa buna “Ayıplı Ürün” diyoruz. Ayıplı ürünler “Açık Ayıp” ve “Gizli Ayıp” olarak ikiye ayrılmakta.
Örneğin, internet üzerinden bir kahve fincanı takımı aldınız ve ürün bize ulaştığında fincanlar kırılmışsa bu açık ayıptır. Böyle bir durumda 30 gün içinde bu durumu satıcıya bildirmemiz gerekiyor. Bu ayıbı bildirdiğimiz takdirde ürünün iadesi, ayıpsız olan bir ürünle değiştirilmesini ya da ayıp oranında şirketten bir indirim talep edebiliriz.
Diyelim ki, online bir site üzerinden bir nevresim takımı aldınız ve etiketteki talimatlara göre yıkamanıza rağmen nevresimde hasar oluşuyorsa bu durum da gizli ayıp olarak nitelendirilmekte. Böyle bir ayıp gerçekleştiğinde şirkete bildirim süresi 2 yıl olarak düzenlenmiş.
Eğer ayıplı ürün ile ilgili satıcı şirket ile olan görüşmelerden bir sonuç alamazsak Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurabiliriz. Aldığımız ürün veya hizmetin değerine göre Tüketici Mahkemesi’ne de başvurabiliriz.
Mağdur Olmamak İçin Nelere Dikkat Etmemiz Gerekiyor?
Öncelikle sözleşmeyi kabul ederken şirket tarafından gerekli bilgilendirmeyi özenle okuyalım. Özellikle, satıcı şirketin unvanı, ulaşabileceğimiz adresi ve telefonu, ürün veya hizmetin özellikleri, ödenecek bedelin ve ödeme şeklinin ayrıntısı, kargo ücretinin kime ait olacağı, garanti şartları ve benzeri hususların sözleşmede yer aldığını kontrol edelim. Bu bilgilerin eksiksiz olması durumunda satın alma işlemlerini tamamlayalım.