Safra kesesi armut şeklinde, 7-10 cm uzunluğunda, 30-50 ml kapasiteli bir kesedir. Safra kesesi karaciğerin ön ve alt yüzüne yapışık olarak bulunur. Burası aynı zamanda karaciğerin sağ ve sol lobunun birleşim yeridir.
Safra kesesi, karaciğerden salgılanan safrayı depolar ve suyunu absorbe ederek yoğunlaştırır. Yemek yendiğinde safra kesesi kasılarak, yoğunlaştırılmış safra duodenuma (12 parmak bağırsağı) boşaltılır. Adı safra kesesi olmasına rağmen kendisi safra üretmez.
Kaç Çeşit Safra Kesesi Taşı Vardır?
Başlıca iki çeşit: Kolesterol ve pigment taşları. Bu pigment bilirubindir, safraya rengini veren maddedir. Pigment taşları da ikiye ayrılır; siyah pigment taşları, kahverengi pigment taşları. Bizim ülkemiz de dahil gelişmiş ülkelerde beslenme alışkanlığına bağlı olarak kolesterol taşlarını daha çok görüyoruz. Siyah pigment taşları ise bazı kan hastalıklarında daha sıktır.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri Nelerdir?
Tekrarlayan karın ağrısı atakları; karnın sağ üst kısmında ya da göbek üzerindedir (epigastrik), sıklıkla sağ kürek kemiğine doğru yayılır. Ağrı genellikle ağır yemeklerden sonra başlar, yavaş yavaş artar ve kesilmeden bir kaç saat sürer (bilier kolik). Bulantı ve kusma, ağrıya eşlik edebilir. Karında şişkinlik ve geğirme de gözlenebilir.
Safra Kesesinde Taş Var Ama Şikayet Yok, Ne Olur?
Şikayetiniz yoksa ömür boyu bu şekilde kalabilir, yani bir şey olmayabilir. Ama belirti veriyorsa (ağrı, hazımsızlık vb.) istenmeyen ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Şikayet oluşturmayan safra kesesi taşları genellikle diğer nedenlerle karın ultrasonografi ya da tomografisi yapılırken tespit edilir. Belirtisiz safra kesesi taşlarının her sene % 3-5’i belirti verir hale gelir. 20 sene içinde yaklaşık üçte biri semptomatik olur.
Safra Kesesinde Taş ve Bu Belirtiler Varsa…
Mümkün olan en kısa sürede ameliyat olmalısınız, bekleme periyodunda da diyet yapmalısınız. Diyetten kasıt ağır, yağlı, kızartma, çikolata ve yumurta gibi gıdalardan kaçınmanızdır.
Op. Dr. Hadi Serdar Yazıcı
