“Sütten ne zaman ve nasıl kesmeliyim?’’ sorusu annelerin en çok sorduğu sorulardan biri… Ben emzirmenin anne ve bebek için büyük avantajlar sağladığına inandığım için bu süre ne kadar olmalı sorusuna her zaman “Olabildiği kadar uzun” derim…
Emzirmek çocuğunuz için uzun dönemli bir yatırım, sütten kesme zamanı da çocuğun emmeye ihtiyaç duyduğu dönemin sonunda olmalıdır. Bırakın çocuğunuz emme hakkını istediği kadar kullansın. Ancak bazen bu zaman birinci yaşından önce olabiliyor, böyle olmuş ise annenin suçluluk duyması gerekmiyor; bazen hayat tarzından kaynaklanan seçimler, bazen bebeğin tercihi, kontrol edilemeyen durumlar veya tıbbi problemler olabilir ve erken sütten kesmeniz gerekebilir.
Bebek bir yıldan daha uzun süredir sizi emiyor, hatta bu zaman iki yılı bile geçmiş ise etrafınızdan da eleştiri almaya başlarsınız. Size çok bağlı olacağını, onu çok sahiplendiğinizi, memeyi bırakamayacağını söyler dururlar. Bu durum sizin kendinize olan güveninizi de bozabilir. Ancak yapılan araştırmalar uzun süre emzirmenin bağlılığı arttırıcı bir etkisi olmadığını göstermekte. Bunun tersine emme ihtiyaç zamanı karşılanan çocuklar daha bağımsız büyüyüp, annelerinden de kolay ayrılabiliyorlar. Daha güvenli ve dengeli şekilde yeni ilişkiler kurup, daha kolay disiplin edilebilirliği de kanıtlanmıştır. Çoğu bebeğin emme ihtiyacı uzun süre devam edebilir ve emme içgüdüsü engellenmemelidir. Bu gereksinim emzirilerek veya biberonla karşılanabilir. Çocuğun emme ihtiyaç zamanı tamamlandığında, emme arzusu sona erecektir; yarım kalan ihtiyaçlar ileride problemlere sebep olabilir. 6. aydan itibaren ek gıdalara geçerken de anne sütünün şekeri laktoza baskın tatlar tercih etmeyin. Tatlı meyveler ve meyve suları yerine, sebze suları veya sebze püreleri tercihiniz olsun, çünkü anne sütüne baskın tatlar bazı bebeklerin 6. aydan sonra anne sütünden vazgeçmesine yol açmaktadır.
Çocuğunuza anne sütünü bıraktırmak için ise; sütün yerine dereceli olarak yeni besinler, katı gıdalar ve anne sütüne alternatif sütler verin ve çocuğunuzu duygusal olarak da besleyin. Çocuğunuz sizin göğsünüzde ki rahatlama yerinden, babanın göğsüne geçebilir ve rahatlatma rolünü baba üstlenebilir.
ZAMAN AYARLI SÜTTEN KESME METODU
Sütten birden kesmek annenin göğüslerinde rahatsızlık yaratacağı ve çocuğun da yardımsız kendi yolunu bulmakta zorlanmasına sebep olacağı için stres yaratabilir. Sağlıklı bir şekilde sütten kesilme dereceli olduğunda, her iki taraf da bundan memnun kalır. Birçok anne emzirme zamanını atlayarak çocuğunu sütten kesmeye hazırlıyor. Sabah ilk emzirmenin ardından öğlene yakın saatlerde atıştırması için hafif yiyecekler verip, parka yürüyüşe çıkmak, oyun grubuna katılmak, şarkı söylemek, kitap okumak gibi, süt öğünlerinin arasını açacak; ek gıdalar ve aktivitelerle emzirme sadece öğle uykusuna yatarken ve gece uykusundan önceki zamanlara düşebilmektedir. Zaman ayarlı sütten kesme metodu anne ve bebekler için en iyi metotlardandır. Bu süreç çocuğu zorlayarak değil, alışkanlıkları değiştirerek, davetkar ve ona emmeyi hatırlatan yerlerde oturmayarak, önü kolay açılmayacak kıyafetler giymek gibi değişiklikler ile işe yarar. Fakat bebeğin emmeye ihtiyacı olduğu zamanlar emzirilmelidir çünkü diğer beslenme ve ilişkilere geçiş için de anneden emmek, duygusal yakıt almak üzere çocuğunuz için gerekli olmaktadır. Özellikle sütü aşamalı kesme sürecinde hastalanmış ve daha sık emmek istiyorsa, emzirmekten çekinmeyin çünkü çocuğunuzun sütünüzdeki mikroplarla savaşan antikorlara ve rahatlamaya ihtiyacı vardır. 18. ay ile 2. yaş arasında çocuğunuzun sanki yeni doğmuş bir bebek gibi emme hamlesi yapması sizi şaşırtabilir, bunun sebebi, yeni karşılaştığı durumlarla baş edebilmek, evde tanımadığı yeni yerleri keşfetmenin heyecanını yatıştırmak için olabilir. Emmek tanımadığı bir ortamda eski bir arkadaşı görmek gibidir onun için… Çocuğunuzun bilinenden bilinmeyene, bağımlılıktan bağımsızlığa geçişini kolaylaştıran bir yol arkadaşı…
Emzirmeyi kesmek için çocuğun canının sıkılmasını önleyecek aktiviteleri arttırmalısınız, can sıkıntısı emme arzusunu arttırır ve huysuzlaşır. Rahatlamaya ihtiyaç duyduğu zamanlarda alternatifler bulup onu rahatlatmanız; hikayeler anlatarak, kitap okuyarak, ilgisini çekecek atıştırmalar ve ara öğünler vermeniz; oyunlar, şarkılar, sokakta veya parkta gezintiler ve yenilikler, onun dereceli olarak bunlarla mutlu olmayı öğrenmesini ve tercih etmesini sağlayacaktır. Sütten kesmek aranızdaki ilişkiye yeni bir boyut kazandıracaktır. Ama bazen anneler, çocuk sıkılıp huysuzlaştığında, ağladığında, hep en kolay yol olan emzirerek sakinleştirip uykuya geçmesini sağlıyor çünkü bu işe yarıyor. Memeden kesmenin sihirli bir formülü de yok. Maalesef bu sizin işiniz ve anneyseniz sabırlı, yaratıcı, sevecen bir maratoncu olmanız gerekiyor. “Armut piş, ağzıma düş” gibi durumlar pek yok… Ebeveyn olmak için de örneğiniz olamıyor çünkü her çocuk kar tanesi kadar eşsiz. İdeal olan bebeğinize, duygusal ve zihinsel olarak en iyi başlangıcı yapabilmek ve dereceli olarak zamanında emzirmeden kesebilmektir. Yaşam ayrılıklardan ibarettir, bebeğin anne rahminden, annesinin göğsünden, yatağından, okula gitmek için evinden ayrılması; yalnızlıktan ayrılığa giden çocuk için de dönüm noktası ayrılıklardır. Zamanında emzirmeden kesilen çocuklar güvenli, bağımsız ve mutlu çocuklardır.